162. rocznica Powstania Styczniowego w Gminie Brańszczyk
Z okazji 162. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, 23 stycznia w gminie Brańszczyk odbyły się uroczystości upamiętniające największe i najdłużej trwającego polskie powstanie narodowe, które stało się symbolem patriotyzmu Polaków oraz ich gotowości do walki o utrzymanie polskości.
W uroczystości udział wzięli władze Powiatu Wyszkowskiego, władze Gminy Brańszczyk, przedstawiciele jednostek organizacyjnych Gminy Brańszczyk i stowarzyszeń oraz uczniowie z Zespołu Placówek Oświatowych w Brańszczyku.
Wspólnie przywołaliśmy pamięć o przywódcach i bohaterach Powstania Styczniowego naszej ziemi. Ks. Proboszcz parafii pw. Jana Chrzciciela w Brańszczyku odprawił modlitwę za walczących i poległych w powstaniu, po czym delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze pod tablicą kapliczki powstańczej znajdującej się na Skwerze Jana Pawła II oraz pod tablicą upamiętniającą szpital powstańczy (kamień przy Domu Pomocy Społecznej).
Bohaterowie Powstania Stoczniowego, którzy pozostaną w pamięci w trosce o naszą historię lokalną.
Przywołując pamięć o Powstaniu Styczniowym w 162. rocznicę należy wymienić przywódców koordynujących walkę w całym regionie. Naczelnikiem powstania w guberni płockiej, do której należał Brańszczyk był Zygmunt Padlewski. Dowódcą, naczelnikiem powiatów ostrołęckiego, przasnyskiego i pułtuskiego mianowany został Ignacy Mystkowski. Wokół niego skupiło się grono utalentowanych oficerów, wśród których znaleźli się Bronisław Deskur, Karol Frycze, Teofil Dąbrowski, Jan Podbielski urodzony w Ostrowi Mazowieckiej, Władysław Ostaszewski. Kolejnymi dowódcami walczącymi na terenie Puszczy Białej byli: Władysław Cichorski i Ludwik Lityński. Brańszczyk również miał swoich bohaterów. Ich nazwiska widnieją na tablicy kapliczki powstańczej znajdującej się na Skwerze Jana Pawła II ufundowanej przez Związek Piłsudczyków RP Okręg Nadbużański. Bohaterowie przywołani na tej tablicy to:
Ksiądz Narcyz Teodor Wilewski, administrator parafii Św. Idziego w Wyszkowie. Za pomoc udzielaną szpitalowi powstańczemu w Brańszczyku 17 lipca 1863 r. został aresztowany przez Rosjan osądzony i skazany na zesłanie na Syberię.
Ksiądz Bonifacy Ostrzykowski miejscowy proboszcz. Wielki patriota zachęcał do walki słowem i czynem. Uświadamiał swych parafian, aby wierni byli swej utraconej ojczyźnie i wierze katolickiej, łożył datki na utrzymanie szpitala powstańczego, pomagał powstańcom, odprawiał dla nich Msze św.
Maciej Łapiński ps. ,,Słowik”, który w czasie powstania miał 16 lat. Ów ,,Słowik”. znając doskonale teren, pod opieką i przy udziale miejscowej ludności, dowodził grupą zwaną ,,Zawadiaki”.
Aniela Łepkowska opiekunka w szpitalu powstańczym w Brańszczyku, dawna gospodyni właścicieli majątku Wincentego i Tekli Rapackich.
Na liście uczestników, powstańców, zesłańców, weteranów osób wspierających powstanie znalazły się również osoby z naszej parafii: Antoni Kukwa, włościanin w Niemirach. Zmarł 11 Stycznia 1863 r.; Jan Karpiński strycharz z dworskiej cegielni. Należał do powstańczej żandarmerii polowej wykonywał wyroki na podejrzanych osobach, został schwytany przez Rosjan i skazany na dożywotnią katorgę w kopalniach Syberii.
W powstaniu brali udział także piwowar z Brańszczyka o nazwisku Kalinowski i Paweł Byczyński – dziadek Marii Żywirskiej.
Opracowanie Jan Szymanik
